[ Pobierz całość w formacie PDF ]
10
Prędkość bezpieczna
Niedostosowanie prędkości do warunków ruchu jest jedną z podstawowych przy-
czyn zderzeń na drodze – kolizji i wypadków drogowych. Nie zawsze dozwolona
prędkość jest prędkością bezpieczną. Należy dostosować prędkość do istniejącej
sytuacji i okoliczności, tak aby zawsze w porę zatrzymać się przed przeszkodą.
Długość drogi zatrzymania pojazdu zależy od czasu reakcji kierującego, stanu tech-
nicznego pojazdu i drogi, po której on jedzie.

Długość drogi, którą pojazd przejedzie od momentu, w którym kierujący za-
uważył przeszkodę i powziął decyzję o hamowaniu, do momentu naciśnięcia
przez kierowcę hamulca, zależy od: a) rel eksu kierującego, na który ma wpływ
między innymi wiek, stan zdrowia, stopień zmęczenia, użycie środków farmako-
logicznych, ewentualnie napojów alkoholowych; b) indywidualnych możliwości
spostrzegania, wyciągania wniosków i podejmowania decyzji.

Długość drogi, którą pojazd przejedzie od momentu naciśnięcia na hamulec, do
momentu rozpoczęcia rzeczywistego hamowania, zależy od stanu technicznego
hamulców.
61
Wypadki na drodze

Długość rzeczywistej drogi hamowania pojazdu zależy od: a) prędkości, z jaką
porusza się pojazd (jeżeli prędkość wzrasta dwa razy, to właściwa droga hamo-
wania wzrasta cztery razy); b) hamulców (ich rodzaju i stanu technicznego);
c) stanu ogumienia (głębokości rzeźby bieżnika) i utrzymywanego w nich ciś-
nienia; d) stanu nawierzchni i geometrii dróg.
Aby spostrzec niebezpieczeństwo, podjąć decyzję o hamowaniu i nacisnąć hamulec,
wypoczęty kierowca potrzebuje ok. ¾ sekundy oraz dodatkowo potrzeba jeszcze
ok. ¼ sekundy, aby płyn hamulcowy uzyskał odpowiednie ciśnienie. Zatem droga,
którą pojazd przejedzie w tym czasie, będzie równa:
d
r
=
v
·
t
r
gdzie
v
jest prędkością, z jaką porusza się pojazd (zanim kierowca zacznie ha-
mować), a
t
r
jest czasem potrzebnym na reakcję kierowcy i uzyskanie przez płyn
hamulcowy odpowiedniego ciśnienia (
t
r
= 1 s).
Jeżeli kierowca jest zdenerwowany, nieuważny, źle się czuje, czas reakcji
t
r
może
się wydłużyć nawet do 3 sekund.
Droga, którą pojazd przejedzie do chwili zatrzymania się (
d
z
), jest zatem równa
sumie drogi pokonanej przez niego w czasie reakcji kierowcy (
d
r
) oraz drogi po-
konanej podczas hamowania (
d
h
):
d
z
=
d
r
+
d
h
Drogę hamowania można obliczyć – w pewnym przybliżeniu – stosując wzór:
v
2
2ƒ ·
g
d
h
=
gdzie
v
jest prędkością pojazdu w momencie rozpoczęcia hamowania,
g
jest przy-
spieszeniem ziemskim (
g
= 9,81 m/s
2
), natomiast
f
jest współczynnikiem tarcia
między oponami i jezdnią. Jego wartość może zmieniać się od zera do jedności
i zależy m. in. od stanu jezdni (tabela 3).
Tabela3.
Współczynnik tarcia w zależności od stanu jezdni
Współczynnik
f
Stan jezdni
Hamowanie
ok.0,8
sucha,szorstka
bardzosilnehamowanie
ok.0,6
dośćszorstka
dośćsilne
ok.0,4
wilgotna
przeciętne
ok.0,2
śliska
złe
=0,1
gołoledź
bardzozłe
62
Przyczyny i okoliczności wypadków drogowych
Przyjrzyj się zamieszczonej obok rycinie i przeanalizuj przedstawione na niej in-
formacje.
Miejsce zauważenia
niebezpieczeństwa
Miejsce
niebezpieczeństwa
15,9 m
6,3 m
2,1 m
7,5 m
30 km/h
0,75 s
0,25 s
1,8 s
18 m
2,1 m
6,3 m
2,1 m
7,5 m
30 km/h
0,25 s
0,75 s
0,25 s
1,8 s
23,6 m
8,3 m
2,8 m
12,5 m
40 km/h
0,75 s
0,25 s
2,25 s
czasreakcjikierowcy
czasuruchomieniahamulców
czasrzeczywistegohamowania

Podczaswiatruideszczuprowadźpojazdszczególnieostrożnie.Przytakiej
pogodziełatwiejwpaśćwpoślizg.

Pamiętajoutrzymaniubezpiecznejodległościmiędzyswoimpojazdem,apo-
jazdemjadącymprzedTobą.
Imszybciejjedziesz,tymodległośćtapowinna
byćwiększa,bowrazieniebezpieczeństwadrogahamowaniabędziedłuższa.

Abyniewpaśćwpoślizginieutracićkontrolinadpojazdem,używajobu
hamulców.Hamowanienależyrozpocząćhamulcemtylnym,potemdołączyć
przedni,stalezwiększającjegoudziałwhamowaniu.Nanawierzchnisuchej
należyznaczniesilniejhamowaćprzednimhamulcemniżtylnym,namokrej
iśliskiej–jednakowo.
63
 Wypadki na drodze
Droga hamowania
Hamowanie oboma hamulcami
Hamowanie tylko hamulcem przednim
Hamowanie tylko hamulcem tylnym
Ćwiczenie 55
Napiszwzór,zktóregomożnaobliczyćdługośćdrogizatrzymania,uwzględ-
niającprędkośćpoczątkową,zjakąjedziepojazdiwspółczynniktarciamiędzy
oponamiajezdnią.
...........................................................................................................................................
Im słabsza przyczepność (czyli mniejsze tarcie), tym łatwiej blokują się koła. Pojazd
ślizga się po jezdni i wymyka spod kontroli kierowcy. Niekontrolowany poślizg jest
groźny zarówno dla osób siedzących w samochodzie, jak i pieszych na drodze.
64
 Przyczyny i okoliczności wypadków drogowych
W tabeli znajdują się dane dotyczące obrażeń pieszych w zależności od prędkości
pojazdu w chwili zderzenia.
Prędkość
w chwili
zderzenia
Obrażenia
pieszych
Ryzyko śmierci (%)
lekkieobrażenia

30km/h

40km/h
15%
pojawiająsięprzypadki
inwalidztwa,przypadkiśmiertelne
inwalidztwo
przypadkiśmiertelne
30%

50km/h
60%
bardzoczęsteprzypadkiśmiertelne

60km/h
85%
wyłącznieprzypadkiśmiertelne
Ćwiczenie 56
Zastanówsięinapisz,dlaczegodopuszczalnaprędkośćwobszarachzabudowa-
nychwynosi50km/h.
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
...........................................................................................................................................
Wiesz, rozumiesz
Wiesz, rozumiesz
atmosferycznych, prędkości, z jaką poru-
sza się pojazd.

Im szybciej jedziesz, tym odległość mię-
dzy twoim pojazdem a pojazdem jadącym
przed Tobą powinna być większa, bo w ra-
zie niebezpieczeństwa droga hamowania
będzie dłuższa.
atmosferycznych, prędkości, z jaką poru-
sza się pojazd.

Im szybciej jedziesz, tym odległość mię-
dzy twoim pojazdem a pojazdem jadącym
przed Tobą powinna być większa, bo w ra-
zie niebezpieczeństwa droga hamowania
będzie dłuższa.

Wszelkie ograniczenia prędkości wpro-
wadzane są ze względu na bezpieczeństwo
wszystkich użytkowników dróg.

Droga zatrzymania pojazdu zależy od:
cech psychofizycznych kierującego pojaz-
dem, stanu technicznego pojazdu, stanu
nawierzchni i geometrii dróg, warunków

Wszelkie ograniczenia prędkości wpro-
wadzane są ze względu na bezpieczeństwo
wszystkich użytkowników dróg.

Droga zatrzymania pojazdu zależy od:
cech psychofizycznych kierującego pojaz-
dem, stanu technicznego pojazdu, stanu
nawierzchni i geometrii dróg, warunków
65
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]