[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Podstawy analiz ryzyka i zarządzania ryzykiem
w odniesieniu do awarii transportowych
M.Borysiewicz
S.Potempski
Instytut Energii Atomowej
05-400 Otwock – Świerk
Sierpień 2001
Podstawy analiz ryzyka i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do awarii transportowych
Mieczysław Borysiewicz, Sławomir Potempsk
i
Podstawy analiz ryzyka i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do awarii transportowych
Przewóz i dystrybucja niebezpiecznych materiałów, takich jak: produkty ropy naftowej, chlor,
środki ochrony roślin, materiały radioaktywne, chemiczne i petrochemiczne, bezpośrednio
wiąże się z możliwością wystąpienia wypadków powodujących pożary, wybuchy lub
skażenia toksyczne. Wzrost liczby wypadków w czasie przewozu niebezpiecznych
materiałów notowany jest w całym świecie. Ich negatywne oddziaływanie na ludzi i
środowisko wpływa na podniesienie świadomości przedstawicieli rządów, przemysłu i
społeczeństwa w zakresie znaczenia ocen ryzyka związanego z przewozem niebezpiecznych
materiałów. W opracowaniu przedstawiono podstawowe zasady zintegrowanego podejścia do
ocen ryzyka związanego z transportem niebezpiecznych substancji, uwzględniające
uwarunkowania wynikające z rodzaju i ilości przewożonych substancji niebezpiecznych,
stanu istniejącej sieci dróg oraz zastosowanych rozwiązań technicznych i ekonomicznych.
The basics of risk analyses and risk management for transportation accidents
Transportation and distribution of dangerous materials such as: oil products, chlorine,
chemicals for plant protection, radioactive and other chemical materials, are directly
connected with the likelihood of occurrences of accidents, which may cause fires, explosions
or toxic contamination. Increase of the number of such accidents during transportation of
dangerous materials is observed anywhere. Their negative impact on human beings and
environment has arisen awareness of governmental, industrial and sociality representatives,
on importance of risk assessment and management in case of transportation of dangerous
substances. In the paper fundamentals of integrated approach for transport risk assessment
and management has been outlined, taken into account type and quantities of transported
dangerous materials, technical and economical aspects of transportation systems.
2
Podstawy analiz ryzyka i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do awarii transportowych
Spis treści.
3
Podstawy analiz ryzyka i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do awarii transportowych
1. Wstęp
Przewóz i dystrybucja niebezpiecznych materiałów, takich jak: produkty ropy naftowej, chlor,
środki ochrony roślin, materiały radioaktywne, chemiczne i petrochemiczne bezpośrednio
wiąże się z możliwością wystąpienia wypadków determinujących pożary, wybuchy lub
skażenia skutkujących ofiarami śmiertelnymi i/lub poszkodowanymi, stratami materialnymi
lub w środowisku. Wzrost liczby wypadków w czasie przewozu niebezpiecznych materiałów
notowany jest w całym świecie. Ich negatywne oddziaływanie na ludzi i środowisko wypływa
na podniesienie świadomości przedstawicieli rządów, przemysłu i społeczeństwa w zakresie
znaczenia ocen ryzyka związanego z przewozem niebezpiecznych materiałów.
Zintegrowane podejście do ocen ryzyka w zakresie bezpieczeństwa transportu
niebezpiecznych substancji wymaga rozważania trzech głównych grup czynników
zintegrowanych ze sobą:
(a)
uwarunkowania wynikające z ryzyka transportowego oraz wymagań
bezpieczeństwa w kontekście ochrony środowiska i zagospodarowania terenu
;
łącznie z identyfikacją i określeniem ilościowym ryzyka dla ludzi, mienia i środowiska
związanego z przewozem niebezpiecznych materiałów oraz jego oddziaływaniem na
użytkowników terenu i ekosystemy wzdłuż tras przewozu;
(b)
uwarunkowania wynikające z istniejącej sieci dróg i intensywności ruchu
drogowego
; łącznie z całkowitym ruchem drogowym, przeciążeniami i komfortem
przejazdu na użytkowanych lub potencjalnych drogach, wskaźnikami wypadkowości i
warunkami drogowymi;
(c)
uwarunkowania ekonomiczne transportu i wymagania przewoźników w zakresie
realnej gospodarki transportowej
; łącznie z uwarunkowaniami dotyczącymi
dystansu i czasu przewozu oraz kosztów transportu na alternatywnych trasach.
Dla celów zarządzania bezpieczeństwem w zakresie przewozu niebezpiecznych materiałów
zintegrowana ocena poziomu bezpieczeństwa istniejących lub tworzonych alternatywnych
4
 Podstawy analiz ryzyka i zarządzania ryzykiem w odniesieniu do awarii transportowych
tras wymaga ilościowego określenia i nadania odpowiednich wag wszystkim trzem grupom
wyszczególnionym powyżej.
1.1. Analiza ryzyka w zarządzaniu ryzykiem w transporcie
TRA (analizę ryzyka w transporcie - ang. Transport Risk Analysis) można wykorzystywać do
zarządzania i kontrolowania różnych rodzajów ryzyka związanych z transportem poprzez
określanie parametrów, które mają największy wpływ dla danego ruchu oraz dla wskazania i
ewaluacji strategii ograniczenia ryzyka. Strategie te mogą obejmować zmiany w sposobach
transportu, wielkości przesyłki, trasy, rodzaju kontenera, itd.
TRA można wykorzystywać we wczesnych fazach w celu opracowania planów awaryjnych,
kiedy wybieramy trasę przebiegu, dokonujemy oceny ewentualnych dostawców lub w
przypadku istniejących systemów. TRA można również wykorzystywać podczas
organizowania społeczności lokalnej w pobliżu tras przewozu towarów niebezpiecznych, aby
nie zwiększać poziomu ryzyka społecznego.
Ogólna procedura ilościowej TRA obejmuje:
•
zdefiniowanie zakresu analizy,
•
opis systemu lub ruchu w transporcie,
•
identyfikację źródeł zagrożeń,
•
wybór zdarzeń początkujących i określenie scenariuszy zdarzeń,
•
ocenę częstości występowania zdarzeń wypadkowych,
•
ocenę skutków,
•
oszacowania poziomu całkowitego ryzyka,
•
ocenę alternatyw ograniczenia ryzyka.
Te etapy są takie same, jak w przypadku oceny ryzyka dla instalacji stałych, ale w ramach
każdego etapu występują różnice. Podobnie jak w przypadku instalacji stałych,
niejednokrotnie wystarcza przeprowadzenie jakościowych lub pół-ilościowych oszacowań
ryzyka. W tych przypadkach, wiele z powyższych etapów realizuje się na zasadzie
porównawczej lub omawia się je mniej
szczegółowo.
5
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]