[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Pierwiastki bloku p
Glinowce: najważniejsze pojęcia to:
Aluminotermia
Metoda redukcji, w której reduktorem jest glin.
Stosowana do otrzymywania metali ciężkich i szlachetnych (reakcja biegnie zgodnie z ruchem
wskazówek zegara, jej kierunek wyznaczamy na osi potencjałów standardowych)
Amfoteryczność
to zdolność substancji chemicznej: metalu, tlenku lub wodorotlenku do przejawiania charakteru
słabego kwasu wobec mocnej zasady lub charakteru słabej zasady wobec mocnego kwasu.
2Al. + 6H
2
O + 2KOH= 2K[Al.(OH)
4
] +3 H
2
Al
2
O
3
+ 3H
2
O + 2KOH=2K[Al.(OH)
4
]
Związki węgla:
CO
–
tlenek węgla, czad – łączy się w sposób nieodwracalny z hemoglobiną krwi tworząc
karboksyhemoglobinę; zatruta krew nie płynie przez wątrobę – główny organ detoksykacyjny organizmu,
karboksyhemoglobina nie dostarcza tlenu do komórek
równocześnie utrudnia normalnej hemoglobiny przekazywanie tlenu do komórek
CO
2
–
ditlenek węgla, obecność CO2 w krwi i anionu wodorowęglanowego (IV) odpowiada za stałość pH;
enzymem ułatwiającym przyswajalność CO
2
jest anhydraza węglanowa.
Związki krzemu:
SiO
2
–
krzemionka, reaguje wyłącznie z kwasem fluorowodorowym, którym się pisze na szkle:
SiO
2
+ 4HF
SiF
4
+ 2H
2
O
Kwasy krzemowe powstają w procesie kondensacji kwasów monokrzemowych.
Na
O
O
O
O
O Na
Si
Si
Si
Si
Na O O
O
O
O Na
Ich pochodne – krzemiany i glinokrzemiany buduja skorupę ziemnską.
O
O
Na
O
O
Na
Al
Si
Al
Si
Na
O
O
O
O
O
Na
Jeżeli w glinokrzemianach zastąpi się atomy sodu atomami wodoru to otrzymamy najsilniejsze kwasy –
silniejsze od mineralnych
Azotowce:
najważniejsze związki – amoniak
(hybrydyzacja sp
3
atomu azotu; kąt mniejszy od 109
o
28` ponieważ na
hybrydzie znajduje się wolna para elektronowa)
Węglowce: najważniejsze pojęcia to:
najważniejsze związki – hydrazyna
NH
2
– NH
2
Produkt utleniania amoniaku – silny
redukto
r (produkty utleniania – azot i para wodna)
NH
3
+ NaClO
NaOH + NH
2
Cl
NH
2
Cl + NH
3
N
2
H
4
+ HCl
najważniejsze związki – azydek wodoru
HN
3
silnie trująca, wybuchowa substancja o odczynie kwaśnym im mocy porównywalnej
z kwasem octowym
jego sole to azotki: NaN
3
, Ca
3
N
2
najważniejsze pojęcia to:
Hydroliza soli bizmutu
rozcieńczając Bi(NO
3
)
3
otrzymujemy BiONO
3
(sól zasadowa)
tlenowce:
najważniejsze związki:
woda
rozpuszczalnik dipolowy
(hybrydyzacja sp
3
atomu tlenu; kąt mniejszy od 109
o
28` ponieważ na 2 hybrydach znajdują
się wolne pary elektronowe)
najważniejsze związki:
tlenki siarki - SO
2
, SO
3
S + O
2
=SO
2
2SO
2
+ O
2=
2SO
3
fluorowce:
najważniejsze wiadomości:
moc kwasów beztlenowych fluorowców:
maleje w szeregu HI, HBr, HCl, HF – ponieważ rośnie promień
i coraz łatwiej zerwać spolaryzowane wiązanie wodór – atom fluorowca
własności utleniająco – redukujące fluorowców:
własności utleniające maleją w szeregu: F
2
, Cl
2
, Br
2
, I
2
;
własności redukujące maleją w szeregu: I
-
, Br
-
, Cl
-
, F
–
wzorcowa konfiguracja elektronowa,
do której dążą atomy w procesie tworzenia wiązań
powoduje, że atomy tych pierwiastków nie tworzą typowych wiązań chemicznych.
Połączenia helowców to:
• klatraty – czysto fizyczny proces zamykania atomów w sieciach krystalicznych innych związków
• Xe + PtF
6
=XePtF
6
fluorki ksenonu o zmiennym składzie: XeF
2
, XeF
4
, XeF
6
• tlenek ksenonu XeO
3
helowce:
2XeO
3
+ 4OH
-
+ 2Ba
2+
=Ba
2
XeO
6
+ Xe + O
2
+ 2H
2
O
kseniany to najsilniejsze obecnie znane utleniacze
zastosowanie:
hel zamiast azotu dla nurków – choroba kesonowa,
otrzymywanie niskich temperatur,
napełnianie żarówek,
rozrzedzone gazy szlachetne podczas przepuszczania przez nie wyładowań elektrycznych emitują
charakterystyczne światło : neon – czerwone, hel – żółte, hel z parami rtęci – niebieskie
Tlenki obojętne:
CO, NO, N
2
O, SiO, GeO
Tlenki kwasowe:
chloru, siarki, bromu, wszystkie tych pierwiastków, które leżą powyżej granicy
amfoteryczności – przekątna grupy od 13 do 17 – CO
2
, SO
2
, SO
3
13 14 15 16 17
B
C N O F
Al.
Si
P S Cl
Ga Ge
As
Se Br
In Sn Sb
Te
I
Tl Pb Bi Po
At
Tlenki zasadowe –
najczęściej
tlenki metali o najniższej wartościowości, ale najlepiej sprawdzić bo mogą
przejawiać charakter amfoteryczny – Bi
2
O
3
Tlenki amfoteryczne –
Al
2
O
3
, SnO, SnO
2
, PbO, PbO
2
[ Pobierz całość w formacie PDF ]